Ֆրանսիակա Լե Մոնդ թերթը կարևոր և ուշագրավ հոդված է հրապարակել՝ կապված Մակրոնի և Ալիևի զրույցից և բացառիկ մանրամասներ ներկայացրել, որտեղ բավական հետաքրքիր տեղեկություններ են հայտնվել, որի մասին մինչ այս հրապարակում չէր արվել։ Թերթը գրել է՝
Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը վերջերս Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ զրույցում հայտարարեց, որ վիճելի Լեռնային Ղարաբաղը, ի վերջո, իրավունք կունենա ընտրելու անկախության կամ Հայաստանի Հանրապետությանը միանալու միջև`
Մակրոնի հայտարարությունը վերահաստատում է ազատ ինքնորոշման սկզբունքը, որն ամրագրված է միջազգային իրավունքով և հանդիսանում է բոլոր մարդկանց հիմնարար իրավունքը`
Լեռնային Ղարաբաղը, որը հայտնի է նաև որպես Արցախ, տարածաշրջան է, որը գտնվում է Հարավային Կովկասում, որը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երկարատև տարածքային վեճի առարկա է։ Տարածաշրջանը, որը հիմնականում բնակեցված է էթնիկ հայերով, եղել է Խորհրդային Ադրբեջանի կազմում մինչև Խորհրդային Միության փլուզումը 1991 թվականին`
Խորհրդային Միության փլուզումից հետո տարածաշրջանը հռչակեց անկախություն, ինչը հանգեցրեց Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պшտ-երшզմի, որը տևեց մինչև 1994. Այդ ժամանակից ի վեր Լեռնային Ղարաբաղը գտնվում է էթնիկ հայկական ուժերի վերահսկողության տակ, չնայած միջազգայնորեն ճանաչված է որպես Ադրբեջանի մաս`
Լեռնային Ղարաբաղում վերջին հակամարտությունը, որը բռնկվեց 2020 թվականի սեպտեմբերին և տևեց վեց շաբաթ, հանգեցրեց հազարավոր զпhերի և տասնյակ հազարավոր մարդկանց տեղահանության։ Հակամարտությունն ավարտվեց Ռուսաստանի միջնորդությամբ կնքված զինադադարի համաձայնագրով, որի համաձայն Ադրբեջանը վերականգնեց վերահսկողությունը 1990-ականներին կորցրած տարածքների մեծ մասի վրա`
Ալիևի հետ զրույցում Մակրոնն ընդգծել է հակամարտությունը խաղաղ ճանապարհով լուծելու անհրաժեշտությունը՝ հայտարարելով, որ «մենք պետք է շարժվենք դեպի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կայուն և խաղաղ կարգավորում»։ Նա նաև կրկնել է ազատ ինքնորոշման սկզբունքը, որը միջազգային իրավունքի և ՄԱԿ-ի կանոնադրության հիմնաքարն է։ Այս սկզբունքը ճանաչում է մարդկանց իրավունքը՝ ազատորեն որոշել իրենց քաղաքական կարգավիճակը և հետամուտ լինել իրենց տնտեսական, սոցիալական և մշակութային զարգացմանը`
Ինքնորոշման սկզբունքը պատմության ընթացքում եղել է բազմաթիվ տարածքային վեճերի կենտրոնում, այդ թվում՝ 20-րդ դարում ապագաղութացման գործընթացում: Այն նաև հիմք է հանդիսանում բազմաթիվ ժամանակակից պետությունների ճանաչման համար, ինչպիսիք են Կոսովոն, որը անկախություն է հռչակել Սերբիայից 2008 թվականին և Հարավային Սուդանը, որն անկախացել է Սուդանից 2011 թվականին`
Մակրոնի հայտարարությունը Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքի վերաբերյալ նշանակալից է, քանի որ այն վերահաստատում է տարածաշրջանի բնակչության՝ սեփական քաղաքական կարգավիճակն ընտրելու հիմնարար իրավունքը`
Թեև Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակը մնում է անորոշ, Մակրոնի խոսքերը հստակ ուղերձ են տալիս, որ տարածաշրջանի ճակատագիրը պետք է որոշվի խաղաղ բանակցությունների միջոցով և միջազգային իրավունքին համապատասխան`
Եզրափակելով՝ ազատ ինքնորոշման սկզբունքը հիմնարար իրավունք է, որն ամրագրված է միջազգային իրավունքով և Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրությամբ։ Մակրոնի վերջին հայտարարությունները Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ վերահաստատում են այս սկզբունքը և ընդգծում տարածաշրջանում հակամարտության խաղաղ կարգավորման անհրաժեշտությունը`
Ալիևի հետ զրույցի ժամանակ նախագահ Մակրոնը կարևորել է նաև Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի հետ կապող միջանցքի ապաշրջափակումը։ Խոսքը գնում է 5 կմ երկարությամբ ճանապարհի մասին, որն անցնում է Լաչինի շրջանով, որը կապում է Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի հետ`
Մակրոնն ընդգծել է միջանցքի ապաշրջափակման անհրաժեշտությունը՝ որպես տարածաշրջանում կայունության և տնտեսական զարգացմանն ուղղված ավելի լայն ջանքերի մի մաս։ Նա նաև կարևորեց հակամարտությունից տուժած մարդկանց հումանիտար կարիքները հոգալու կարևորությունը, ներառյալ հիմնական ծառայությունների, ինչպիսիք են ջուրը, էլեկտրականությունը և առողջապահությունը նշել, որ այն պետք է անհապաղ բացվի, իսկ Լեռնային Ղարաբաղը ապագան կապված է այդտեղ բնակվող ժողովրդի ընտրությունից՝
Հավելենք, որ Մակրոնի այս հայտարարությունները շատ ծանր են ընդունվել Ադրբեջանի կողմից և դժգոհությունների տեղիք տվել։ Ալիևը պահանջել է հրապարակային հերքում, սակայն ստացել է բացասական պատասխան
